Entries Tagged 'Аналітыка' ↓
February 2nd, 2020 — Аналітыка
Пытанню культурнай гегемоніі я ўжо прысвяціў цэлы свой падкаст. Але жыццё падкідывае ўсё новыя прыклады для думак і аналізу.
Вось, напрыклад, падручнік па вывучэнню польскай мовы. Што, падавалася б, можа быць болей нейтральным? Але дзе там.
Праходзім тэму: бізнес. У адным з практыкаванняў нам трэба прачытаць спіс тэставых пытанняў на прадмет, ці гатовыя мы стаць бізнесменамі (маецца на ўвазе, што мы хочам). Пытанні такога кшталту:
– Ці гатовыя вы не мець выходных і працаваць без водпуску?
– Ці гатовыя вы стаяць у кіламетровых чэргах у дзяржаўных установах?
– Ці гатовыя вы да таго, што можаце стаць банкротам?
… і таму падобнае.
Разумееце, у які бок дзьме вецер? Працу бізнесмэна імкнуцца прадставіць як максімальна складаную, адказную і рызыкоўную. Гэта вельмі-вельмі цяжка, не для кожнага а толькі для сапраўдных багатыроў! Упэўнены, што табе гэта трэба? То бок бізнесовец у такім кантэксце прадстае такой сумессю атланта і пакутніка, які дзенна і ночна абліваецца потам і крывёю. Ну не смешна?
Так, я канешне, не спрачаюся, што сапраўды, для таго, каб эфектыўна адбіраць вынікі чужой працы і прымушаць незнаёмых табе людзей быць інструментамі здабычы грошаў ў тваіх руках, трэба вельмі многа працаваць. Сапраўды, гэта няпроста. Але ж ну ё-маё )))
Другі прыклад яшчэ больш яскравы. Тэма: віншаванні. У якасці ілюстрацыі: малюначак, дзе калектыў працоўных віншуе з іменінамі свайго дырэктара, падкідвае на руках і спявае яму віншавальную песенку.
Заўважце, віншуюць дырэктара. Чаму не іншага працоўнага? Чаму не прыбіральшчыу? Не вахцера? Чым яны горшыя?
Віншаванні «паложаныя» толькі чалавеку з уладай. Іменіны працоўнага – руціна. Іменіны дырэктара – здарэнне.
Гэта, дарэчы, выдатна кладзецца ў канву таго, што і ў нас у большасці працоўных калектываў прынята збіраць на падарункі менавіта начальнікам і іх намеснікам, а не шараговым членам калектыву.
Былі ў гэтым падручніку і іншыя цікавыя моманты, нажаль, не дадумаўся ўсё зафоткаць.
Людзям, такім чынам, з самага ранняга ўзросту прывіваюць думку, што існуючы стан рэчаў – нармальны, правільны і слушны, што усё жыццё мець над сабой гаспадара – цалкам натуральна, а самі гэтыя гаспадары вартыя ўсялякай пашаны і павагі. Лукашэнкаўскі рэжым, кажаце, прапаганда..? Як бачыце, капіталізм для сваёй стабільнасці патрабуе не меней прапаганды. І не факт, што без такога татальнага навязвання пэўнай карціны свету капіталістычная сістэма сёння ўвогуле здольная ўтрымацца.
February 1st, 2020 — Аналітыка, Палітыка
Калі рыхтаваў інтэрв’ю з прадстаўніком руха “жывых людзей-суверэнаў” (вось тут відэа, калі не глядзелі, паглядзіце абавязкова), зрабіў нечаканае для сябе адкрыццё. Я-та думаў што гэтыя “грамадзяне СССР”, якія не прызнаюць сучасную Рэспубліку Беларусь з яе законамі, вераць у англасаксонскую змову супраць славян і выдаюць адзін аднаму пасведчанні “жывых людзей” – гэта чыста беларускае вынаходніцтва. Ці постсавецкае. Такая спецыфічная рэакцыя грамадства на немагчымасць супраціўляцца аўтарытарнаму рэжыму звыклымі метадамі.
Аказалася, я памыляўся. Як і ўсе сацыяльна-палітычныя навінкі, рух “людзей-суверэнаў” прайшоў да нас з Захаду. І адкуль бы вы думалі? З таго самага ЗША! У самага логава англасаксонскіх прыгнятальнікаў.
У ЗША існуе рух “суверэнных грамадзян” (Sovereign citizen movement). З’явіліся ў пачатку 1970 у асяроддзі ультраправаха папулісцкага руху «Posse Comitatus».
“Анты-ўрадавыя экстрэмісты, якія вераць, што хаця яны фізічна пражываюць у гэтай краіне, яны – адасобленныя, ці “суверэнныя” ад Злучаных штатаў” – так характэрызуе із ФБР.
Суверэнныя грамадзяне ЗША не плацяць падаткі, не выконваюць рашэнні судоў, нават ставяць сабе “свае” нумарныя бляхі на аўтамабілі. Напрыклад, знакі “Рэспублікі Тэхас” (якой, вядома, не існуе). На гэтым яны не спыняюцца: выдаюць свае судовыя пастановы, фінансавыя паперы і інш., і патрабуюць, каб яны мелі вагу нароўні з дзяржаўнымі. У адказ на любыя спробы дзяржавы іх падавіць, яны, карыстаючыся прабеламі ў законах і прававой казуістыкай, затасківаюць дзяржслужачых па судах. Для гэтага ў ЗША нават прыдумалі назву: “папяровы тэрарызм”.
Аднак не толькі папяровым яны бавяцца. Пасля выбуху ў Аклахоме ў 1995 (тады група ультраправых узарвала перад будынкам федэральнага ўраду грузавік з выбухоўкай, забіўшы 168 чалавек), ФБР пачало моцна пільнаваць гэты рух: адзін з удзельнікаў акцыі, Тэрі Нікалс, быў якраз такім суверэнным грамадзянінам, і нават выйшаў з грамадзянства ЗША праз суд.
ФБР ацэньвае колькасць “Суверэнных грамадзян” у ЗША у прыкладна 100 000 чалавек. Лічба надзвычай высокая, так што, думаю, маюцца на ўвазе не толькі актывісты але і сімпатызанты.
У Германіі аналагічны рух называе сябе “Рейхсбюргерамі” (Reichsbürgerbewegung, грамадзянамі Рейха). Пачаты ён быў у 1985 годзе Вольфгангам Эбелем, начальнікам участка чыгункі ў Заходнім Берліне. Рейхсбюргеры лічаць ФРГ юрыдычнай фірмай (нават называюць яе ААТ “ФРГ”), і настойваюць на тым, што адзінае легітымнае дзяржабразаванне на гэтай тэрыторыі гэта Германскі Рэйх у даваенных межах. Таксама як і “Грамадзяне СССР”, выдаюць адзін аднаму пасведчанні, пашпарты і іншыя дакументы, нават выпускаюць “ордары на арышт” у дачыненні да асобаў, якія ім супрацьстаяць. Спрабуюць ствараць уласныя суды, міністэрствы і іншыя дзяржворганы. То бок постсавецкія суверэны гэта поўная калька з германскіх.
Сваю тэорыю Рейхсбюргеры базіруюць на тым, што Веймарская канстытуцыя 1919 году не была належным чынам адмененая а таксама на выбіральным прачытанні рашэнняў Федэральнага суда Германіі.
Германскія спецслужбы налічваюць у краіне каля 18 000 “рейхсбюргераў” і лічаць, што як мінімум частка з іх звязаная з тамтэйшымі неанацыстамі, вялікая частка руха прытрымліваецца ультраправых і антысеміцкіх пазіцый.
Аналагічныя рухі існуюць як мінімум ў Канадзе, Аўстраліі, Румыніі і Малдове, не кажучы ўжо пра Украіну і Расію. У апошняй, дарэчы, некаторыя падраздзяленні “Грамадзян СССР” прызнаныя экстрэмісцкімі, а іхнія ўдзельнікі сядзяць у турме.
Не трэба быць вялікім сацыёлагам, каб пабачыць падабенствы між рухамі “суверэнаў”, у якой бы краіне яны не былі:
1. Амаль паўсюль – туга па загінулых імперыях, «залатому веку». Раней было лепей! Сённяшнія дзяржавы – слабыя, кепскія, ні на што няздольныя. Гэта тыповы імперскі рэсентымент.
2. Светапогляд, які грунтуецца на тэорыі змовы. Нездарма многія «суверэны» заадно з’яўляюцца антывакцынатарамі, антысемітамі, анты-ГМАшнікамі, прыхільнікамі плоскай Зямлі і г.д.
3. Гэта троху павярхоўныя назіранні, аднак, падаецца, паўсюль касцяк гэтых рухаў складаюць людзі 35+. Вельмі часта – былыя вайскоўцы і іншыя дзяржслужбоўцы.
Каб вытлумачыць прычыну з’яўлення і папулярызацыі такіх рухаў, трэба напісаць асобны артыкул. Але коратка гэта:
а) Складанасць сучаснага свету і празмерная колькасць інфармацыі, што дае вялізарную спакусу пачаць тлумачыць рэчаіснасць праз тэорыі змовы.
б) Занадта раптоўная змена культурных норм у грамадстве, якая выклікае непрыяцце ў людзей, якія ўсё жыццё пражылі пры іншых культурных нормах
в) Расчараванне ў інстытутах ліберальнай дэмакратыі вялікай колькасці людзей, асабліва старэйшага веку. Яны перастаюць успрымацца як інстытуты народнага прадстаўніцтва. Як след – губляюць легітымнасць у іх вачах. Але і згубіўшы яе, працягваюць выконваць карныя, падатковыя і іншыя функцыі. Адпаведна, пачынаюць успрымацца як акупацыйныя ўрады.
Лагічным жа выйсцем тут бачыцца: зрабіць «як было», пабудаваць сваю, «правільную» дзяржаву.
Так што нягледзячы на анты-дзяржаўную, месцамі квазі-вызваленчую рыторыку (беларускія суверэны, напрыклад, увесь час апелююць да Дэкларацыі правоў чалавека) гэтыя рухі адназначна можна аднесці да ультраправых і папулісцкіх. Яны не прапануюць, як анархісты, адмяніць іерархію ў грамадстве, ці, прынамсі, зрабіць яе больш мяккай, як сучасныя лібералы. Усё чаго яны хочуць, гэта пабудаваць такую іерархію, дзе яны – неадаптаваныя да рухомага, плюралістычнага і надзвычай складанага свецу, будуць знаходзіцца наверсе. Як у СССР.
January 27th, 2020 — Аналітыка, Бягучыя навіны, Палітыка
Сёння канал Nexta паведаміў што былы кіраўнік 2-га упраўлення ГУБАЗіК, Уладзімір Яўгеньевіч Ціхіня, у мінулую пятніцу затрыманы супрацоўнікамі КДБ. Меркавана – за хабар.
Ціхіня сышоў з ГУБАЗіКа яшчэ 16 снежня – як кажуць, па ўзросце (яму 57 год). Што цікава, за 2 дні да затрымання ён атрымаў ганаровы медаль МУС. Гэта ў дадатак да россыпу іншых медалёў і ўзнагарод, сярод якіх атрыманая ў 2007 годзе падзяка асабіста ад Лукашэнка.
Каб зразумець важнасць навіны, трэба ведаць, хто такі Ціхіня. Гэта плоць ад плоці Сістэмы. Усё жыццё прапрацаваў у органах МУС. Уявіць сябе “мента”, не, нават, “мусара” большага, чым Ціхіня, наўрацці магчыма. Ціхіня стаіць за пераважнай большасцю, калі не за ўсімі, крымінальнымі справамі супраць беларускіх злодзеяў у законе і арганізаваных злачынных груповак. Без перабольшання можна назваць яго чалавекам, які ўнёс найбольшы ўклад у вынішчэнні арганізаванай злачыннасці ў Беларусі. Людзі, блізкія да крымінальных эліт, казалі мне аб гэтым наўпрост, таму журналісцкі эпітэт “гроза воров в законе” недалёкі ад ісціны. На сваёй пасадзе выконваў па-сапраўднаму палітычныя функцыі, зачышчаючы Беларусь ад альтэрнатыўных Лукашэнке цэнтраў улады.
Ціхіня праславіўся перш за ўсё незаконнымі і антычалавечымі метадамі здабычы доказаў і прымусу падазроных да супрацы. Ціск у месцах адбывання пакарання, “прес-хаты”, шантаж дэталямі асабістага жыцця, пагрозы родным, ілжывыя абяцанні “знізіць тэрмін” (як мінімум адзін з паверыўшых у такія абяцанні Ціхіні – удзельнік Калінкавіцкай ОПГ па мянушцы “Ліс” – быў расстраляны) – няма таго, на што бы ён не пайшоў. А горш за ўсё – штучнае прыцягненне да адказнасці невінаватых людзей, каб максімальна пашырыць “злачынную групоўку”, Так што акрамя бандытаў Ціхіня быў гразой іх сяброў, знаёмых, родных і проста выпадковых людзей, з якімі яны перасякаліся. Гэта прыводзіла да таго што па справах многіх “арганізаваных злачынных груповак” на лаве падсудных сядзелі людзі, адзін з адным нават не знаёмыя. На зоне мне даводзілася чуць ад людзей пасаджаных ім гісторыі кшталту: кіроўца падвёз малазнаёмага хлопца да дому, а потым аказаўся саўдзельнікам “ОПГ” і атрымоўваў рэальны тэрмін, бо той хлопец, аказваецца, быў нейкім бандытам. Схему выдатна апісаў у сваёй кнізе «Еду в Магадан» Ігар Аліневіч:
«КГБ и ГУБОП решили не заморачиваться и начали штамповать ОПГ десятками. […] По одной только Гомельской области «раскрыто» не менее полутора десятков ОПГ за 10 лет! Хойницкие, умановские, дело «кидал», речицкие, морозовские, пожарники… Если первые ОПГ составляли «скромные» 5-15 человек, то к 2006г. на скамье подсудимых уже сидело по 70 (пожарники) и 130 (морозовские) человек! Откуда?! Сроки фантастические – 10-25 лет! В полном соотвествии с технологией сталинских процессов за основу берутся несколько человек, далее наращивают их контактных лиц, эпизодических или вовсе случайных, таким образом, дело приобретае видимость объемности и серьезности, становится возможным применить гораздо более тяжелые статьи. Могут объединить несвязанные друг с другом, а порой и враждующие преступные группы в одну организацию и заявить ОПГ».
Менавіта ў такой фабрыкацыі крымінальных справаў Ціхіні не было роўных – за што, відаць, ён і стаў “героем уголовного розыска”, і, бадай, адным з самых медыйных супрацоўнікаў ГУБАЗіК.
У звязку з палітычнымі рэпрэсіямі асабіста я з Ціхіней не сустракаўся Аднак паколькі з 2012 года ён быў нам.начальніка ГУБАЗіК то, безумоўна, прымаў удзел у іх, бо, як мінімум падпісваў загады аб вобшуках і спецаперацыях супраць экстрэмістаў.
Той факт, што Ціхіня, магчыма, браў хабар, ці яшчэ нейкім чынам парушаў закон, мяне абсалютна не здзіўляе. Бо калі ты ўсё жыццё метадычна знішчаеш лёсы людзей дзеля пасадаў, медалёў і прэмій то што для цябе ўзяць хабар? Здзіўляе толькі тое што тыя хто зойме ягонае месца працягнуць, як тыя псы, разбіваючы лоб і псуючы сабе біяграфію, выслужвацца перад гэтым рэжымам які ў любы момант цябе растопча, нягледзячы на ўчорашнія заслугі.
Ну не ідыёты?
January 23rd, 2020 — Аналітыка, Палітыка
Дзясятага лютага вас чакае падкаст #RadioRadix са Святланай* – удзельніцай “Матчынага руху 328”.
Празмаўляем аб тым, як у Беларусі кляпаюцца крымінальныя справы па наркатычных артыкулах, як міліцыя развязвае рукі буйным наркагандлярам і як Матчын Рух дамогся зменаў у антынаркатычнае заканадаўства.
January 23rd, 2020 — Аналітыка, Палітыка
ТРЫГЕРЫ: непапулярныя думкі, анархізм, экстрэмізм.
Калі пачынаеш апаніраваць з прыхільнікамі капіталізму, першае на што яны спасылаюцца, гэта тое што некаторыя спробы пабудаваць некапіталістычныя грамадствы ў ХХІ стагоддзі прывялі да таталітарызму. На практыцы гэта выглядае так:
– Маёмасная няроўнасць расце, адны людзі эксплуатуюць іншых людзей, карпарацыі захопліваюць уладу…
– ШТА? ХОЧАШ ВЯРНУЦЦА Ў СССР? КАБ БЫЛО, ЯК ПРЫ СТАЛІНЕ? ГУЛАГ? ПОЛ ПОТ? МАО ЦЗЭДУН? МАСАВЫЯ РАСТРЭЛЫ?
То бок тут ствараецца цалкам ілжывая дыхатамія, у якой “добрыя” капіталістычныя рэжымы супрацьпастаўляюцца таталітарным. Праўда, ёсць адзін маленькі нюанс: падчас свайго усталявання ліберальныя дэмакратыі Захаду забілі болей людзей, чым Сталін і Гітлер разам узятыя. Не верыце? А зараз паглядзіце на факты. Возьмем самы “хрэстаматыйны” перыяд усталявання капіталізму. З 17 ст. (пачатак актыўнай каланізацыі) да 1918 г. (канец І Сусветнай).
– Генацыд індзейцаў Паўночай і Паўднёвай Амерык. На сёння лічыцца самым буйным генацыдам у гісторыі. Мінімум 60 млн. загінулых.
– Усе каланіяльныя войны. Гэта і опіўмная вайна ў Кітае (220 тыс. загінулых) і падаўленне паўстання Сіпаеў у Індыіі (800 тыс), і шматлікія войны ў Афрыцы і Бліжнім Усходзе. Усе яны былі войнамі за рэсурсы і рынкі збыту, то бок войнамі за прыбытак. Тут нават падлічыць цяжка – многія міліёны.
– Гандаль рабамі. Толькі ад умоваў перавозкі ў трумах падчас трансатлантычнага гандлю рабамі – 2,2 млн. загінулых. Рабства было, вядома і ў старажытным свеце, і ў Сярэдневеччы. Але толькі капіталізм паставіў яго на прамысловы ўзровень і давёў да нябачаных раней маштабаў. На некаторых рудніках у Перу гінула да 100% прывезеных рабоў. Іх проста замянялі на іншых.
– Непасрэдныя забойствы працоўных падчас пратэстаў. Звычайна адбываліся падчас страйкаў (у тым ліку мірных), дэманстрацый альбо паўстанняў. Толькі ў ЗША з 1850 па 1900 наёмнікі карпарацый (прыватныя ахоўныя прадпрыемствы, тыпу акадэміі Пінкертона) і паліцэйскія забілі мінімум 432 чалавекі. Адна толькі “Лудлоўская бойня” (напад на палатачны лагер шахцёраў-страйкоўцаў) у ЗША ў 1914 годзе – 21 забіты, з якіх 12 дзеці.
Гэта я пералічыў толькі прамых ахвяраў усталявання капіталізму. Ускосных – на парадак болей. Гэта і голад, і эпідэміі справакаваныя палітыкай пагоні за прыбыткам (колькасць ахвяраў каланіяльнага кіравання ў Індыі толькі ў 19 стагоддзі ацэніваецца ў 40 млн. чалавек), і тысячы загінулых на вытворчасці з-за таго, што яе ўласнікі эканомілі на тэхніцы бяспекі для сваіх працоўных, і тыя, хто скончыў жыццё самагубствам, будучы звольненым з працы і не ў сілах далей карміць сваіх дзяцей… Усё гэта не мая драматызацыя – пачытайце класікаў еўрапейскай літаратуры: Эміля Золя, Віктора Гюго, Анарэ дэ Бальзака, Джэка Лондана
i г. д. (я ўжо не кажу пра Максіма Горкага), яны гэта выдатна апісалі.
Гэта не лічачы знішчэння прыроды, прамой падтрымкі карпарацыямі крыважэрных аўтарытарных рэжымаў і многага іншага.
Адкінуўшы нават усё гэтую жудасную матэматыку, давайце возьмем проста маральны бок. Хіба можа быць справядлівай, гуманнай і правільнай сістэма, у чый фундамент закладзеныя косткі такой колькасці бязвінных людзей? Пасля таго што капіталізм зрабіў з планетай і цэлымі народамі ўсе размовы пра тое, што “зараз затое ў нас ёсць смартфоны і кампутары!” для мяне гучаць як “ну и что, что были репрессии, зато Сталин принял Россию с сохой, а оставил с атомной бомбой!”
І так, я не лічу, што анархізм будзе грамадствам, дзе анёльчыкі будуць лятаць над кветачкамі, а ружовыя адзінарогі граць на арфах, седзячы на вясёлцы. У ім, цалкам верагодна, таксама будзе нясправядлівасць, сацыяльныя праблемы і няправедны гвалт. Аднак гэта будзе сістэма, у якой праліццё рэкаў людской крыві дзеля таго, каб адзінкі назапасілі паболей каляровых паперак, будзе немажлівым у прынцыпе.
January 19th, 2020 — Аб усім, Аналітыка, Бягучыя навіны
Ужо некалькі чалавек запыталіся мяне чаму, на мой погляд, так жорстка прэсуюць відэаблогера Шэрага Ката, які, дарэчы, з’яўляецца адным з найбуйнейшых беларускіх палітычных блогераў (спецыялізуецца на стрымах). Усіх цікавіць, чаму дачапіліся менавіта да яго.
Нагадаю тым хто не ведае, нядаўна відэаблогеру ўляпілі яшчэ 15 сутак арышту за ўдзел у акцыях супраць незалежнасці такім чынам Дзмітры Казлоў адбудзе за кратамі ДВА МЕСЯЦЫ. За адміністратыўкі. І наперадзе ў яго яшчэ два суды.
Дарэчы, усё абсалютна па законе. Так, у нас закон фармальна не забараняе судзіць чалавека і трымаць за кратамі па адміністрацыйных справах хоць усё жыццё, калі трэба. І я думаю, гэта элегантны выхад для ўлады па ізаляцыі і запужванню іншадумцаў: і палітвязня фармальна няма (бо няма крыміналкі і прысуду) і чалавек ізаляваны. І хутчэй за ўсё такое будзе практыкавацца і надалей.
У прэсінгу ж менавіта Шэрага Ката я бачу адразу некалькі прычынаў.
Па-першае чалавек адносна малавядомы. У яго няма родных, жыве адзін. Не мае пасадаў у НДА і незалежных СМІ. Таму мянтамі ён разглядаецца, як лёгкая мішэнь. Яны любяць прэсаваць самых, як ім падаецца, безабаронных.
Па-другое, гэта правінцыя. У Воршы нават тэхнічна прасцей правярнуць гэтыя трукі: калі па заканчэнні тэрміну цябе адразу пад канвоем вязуць у суд і даюць яшчэ 15 сутак. Меней актывістаў, амаль няма рэпарцёраў – такія дзеянні мянтоў “пралазяць” і выклікаюць адносна мала супрацьдзеяння.
Па-трэцяе, я думаю, такі прэсінг – гэта знак іншым. Вось што будзе з вамі, калі будзеце лезці і стрыміць дзе ні попадзя. Улада ўжо ўцяміла, што блогерская супольнасць па сваіх здольнасцях распаўсюджваць непадцэнзурную інфармацыю наблізілася да буйных СМІ і, што самае важная, ахапіла новую аўдыторыю – па-за межамі тых, хто ўжо «акучаны» Белсатам, Свабодай і інш.. Гэта ўяўляе для іх небяспеку. Таму мянтам вельмі важна запрэсаваць гэтыя расткі непадкантрольнай інформактыўнасці ў выглядзе блогераў, асабліва з рэгіёнаў.
Дарэчы, такая тактыка карных ворганаў можа справакаваць такую з’яву як ананімны відэаблогінг. Людзі будуць піліць відэа ў масках і старацца па максімуме не свяціцца, аднак працягнуць казаць аб тым што набалела. Працэс з’яўлення новых грамадскіх лідараў не спыніць, бо на іх відавочна ёсць запыт.
Зараз далейшыя паводзіны мянтоў у многім залежаць ад паводзінаў Дзмітрыя. Яны далі Дзмітрыю бясплатны піяр і ўчынылі даволі жорсткі прэсінг. Калі ён выстаіць і працягне займацца тым, чым і раней, можна лічыць, што яны абламалі аб яго зубы. У адваротным выпадку пабачаць: “ага, схема працуе, зараз мы ўсіх гэтаксама ж!”.
January 16th, 2020 — Аналітыка, Гумар, Палітыка
Электарат Лукашэнка – людзі, якія знаходзяцца ў рабстве і цалкам свядома, асэнсавана адмаўляюцца з яго выйсці. Такое дасканалае спалучэнне мазахізма, неадукаванасці, антыінтэлектуалізму і страху перад самамалейшымі праявамі свабоды. Калі знясем рэжым, гэты скрыншот трэба ў рамку і ў музей.
(знойдзена ў каментах у рудабельскага блогера Андрэя Павука, віна якога палягае ў тым што ён крытыкуе мясцовую ўладу).
January 15th, 2020 — Аналітыка
Сёння, займаючыся на турніках, разважаў аб тым, у чым пралягае асноўная светапоглядная розніца між намі, анархістамі і лібераламі.
Ёсць у мяне ў Фэйсбуку такі фрэнд, Аляксандр Гелагаеў, правы кансерватар і шчыры прыхільнік капіталізму. Часта з ім спрачаемся. І вось што я надумаў сёння на турніках:
Што лібералы, што анархісты – за свабоду асобы. І чым болей той свабоды, тым лепей. Аднак у чым жа тады розніца? Яна палягае ў пытанні аб прыватнай уласнасці. Лібералы кажуць: “раз свабода, то я вольны купіць завод і арганізаваць на нём вытворчасць, наняць працоўных, якія будуць працаваць на маіх умовах, гандляваць прадуктамі сыходзячы са сваіх інтарэсаў, а не інтарэсаў грамадства і гэтак далей. Гэта мая эканамічная свабода. Вы што, супраць эканамічнай свабоды???”
Анархісты кажуць: пачакайце, эксплуатаваць* іншых людзей – якая ж у гэтым свабода? Ты, карыстаючыся сваім капіталам, ставіш людзей у залежнае становішча ад цябе, яны мусяць наймацца да цябе і працаваць, інакш збяднеюць ці памруць з голаду.
Лібералы парыруюць: дык пры капіталізме кожны можа стаць капіталістам і хай працуюць на яго! Усё залежыць ад тваёй працавітасці, розуму, кемлівасці і інтэлекту! І багатымі робяцца самыя разумныя! Значыцца, працоўныя самі абралі сабе такі лёс – быць афіцыянтамі, слесарамі, прыбіральшчыкамі, грузчыкамі і таксістамі. (тут часта яшчэ ідзе тырада аб тым што працоўныя лянівыя і нічога не хочуць, абы сядзець дома перад тэлікам, таму, вядома, заслугоўваюць свой рабскі лёс, а людзі бізнесу яны, маўляў, рухавікі прагрэсу). Значыцца на большае яны не здольныя! Не хапае розуму – што зробіш? А ў каго хапіла, тыя сталі капіталістамі. Усё справядліва!
Анархісты тут звычайна адказваюць тым што па-першае усе ня могуць быць капіталістамі апрыёры. Каб нехта быў капіталістам іншы мусіць быць ягоным падначаленым. Таму схема “кожны можа калі захоча” ужо непраўдзівая. Па-другое будзь ты хоць сямі пядзяў у ілбу, без стартавага капітала, ці таго хто ў цябе ўкладзецца ніякага бізнесу ты не пачнеш, не кажучы ўжо аб тым каб стаць багатым. Амерыканская мара аб тым як ты чысціў боты мінакам а потым зарабіў і стаў міліянерам – гэта міф. Памылка выжыўшага. На 1 такога ў каго гэта атрымлася прыйдзецца 1000 тых, хто, будучы не меней спрытным, сышоў з дыстанцыі (канкурэнты, няшчасны выпадак, хвароба, памылковае бізнес-рашэнне ці проста абставіны кепска склаліся). Ну і ў трэціх, хто і з чаго вырашыў, што камерцыйны поспех і здольнасць шмат зарабляць мусяць вызначаць каштоўнасць чалавека для грамадства? Іншымі словамі, чалавек можа быць разумным, добразычлівым, кемлівым, і нават працавітым, мець яшчэ дзесятак добрых чалавечых якасцяў аднак без належнай здольнасці “круціцца” і прасоўваць сябе ён застанецца наёмным рабом. А ўсю сваю дабрыню і шчырасць можа зліць ва ўнітаз – пры капіталізме яна не патрэбная роўным лікам нікому.
Такім чынам капіталістычная сістэма цэніць у чалавеку толькі адно – здольнасць зарабляць грошы любым коштам. І па гэтай шкале прасоўвае людзей наверх. І гэта прытым што чалавецтва ведае мноства грамадстваў, дзе цантральнымі лічыліся якраз іншыя якасці: напрыклад, здольнасць паразумецца з супляменнікамі, духоўныя развіццё, асабістая смеласць і г.д. І толькі апошнія 200 год чалавецтва вырашыла што адзіная і лепшая якасць чалавека – гэта ўменне сябе прадаць.
І тут вяртаемся да пытання: дык за якую ж тады свабоду выступаюць лібералы? Свабоду ўкалываць як лошадзь усё сваё жыццё, каб стаць “паспяховым”? Атрымоўваецца што той славутай “эканамічнай свабодай” могуць скарыстацца толькі тыя у каго ёсць бабло. Для ўсіх астатніх гэта толькі свабода выбіраць наймальніка (і тое не заўсёды).
Ліберал хутчэй за ўсё адкажа: ну а што ж вы хацелі. Нехта мусіць працаваць за станком, а нехта зарабляць на тых, хто працуе. Ніхто не вінаваты, што працоўныя нарадзіліся меней кемлівымі а іх гаспадары – разумнымі і хваткімі!. Усе не могуць быць роўнымі! Такога ніколі не было і не будзе. Вы што хочаце ўсіх ураўняць? Ізноў СССР? ГУЛАГ? А????
Што і варта было даказаць. Пры ўсіх размовах аб “свабодзе” ЛЮБЫ палітычны лад які мае на ўвазе прыватную ўласнасць** і наёмную працу гэта той гэта іерархія, пабудаваная у інтарэсах прывілеяваных чальцоў грамадства. Ніякай свабоды там і не пахне. Той жа жа “бог, царь, отечество”, тое ж “всяк сверчок знай свой шесток” толькі від збоку.
З гэтага лагічна следуе як мінімум тое што капіталізм не ёсць вяршыня развіцця чалавецтва і мусіць быць пераадолены.
* Эксплуатаваць – адбіраць вынікі чыейсці працы.
** Прыватная ўласнасць – гэта тая ўласнасць, якая можа ствараць іншую ўласнасць ці капітал. Т.е. заводы, фабрыкі, зямля, тэхналогіі і г.д. Ваш смартфон гэта НЕ прыватная ўласнасць.
January 12th, 2020 — Аналітыка, Бягучыя навіны, Палітыка
“Исследователи из Лондонской Школы Экономики обнаружили, что когда людям по разному оплачивают один и тот же труд, мотивация достигать хороших результатов падает — независимо от того, платят испытуемым больше или меньше остальных.
Испытуемым предлагали выполнить задание. Награда за задание варьировалась случайным образом, то есть за выполнение одинакового задания одним людям давали одну награду, а другим — другую.
Даже несмотря на то, что такое решение никак не помогает остальным, и уменьшает награду для них самих, люди получившие бОльшую награду по сравнению с остальными, начинали работать хуже. Их мотивация падала.
Результат во-многом зависил от индивидуальных настроений испытуемых, но в целом чем больше разница в наградах — тем несчастнее были испытуемые. Эксперимент легко транслируется на реальную жизнь, в которой людям разного пола, расовой принадлежности или социальной группы платят по-разному за одну и ту же работу.
В современном мире только то, в какой стране ты родился, на 66% объясняет разницу в твоём качестве жизни по сравнению с соседом — что уж говорить про другие факторы, вроде достатка родителей.
Почитать больше про эксперимент можно здесь.”
Источник.
Но мы ведь помним, что капитализм – самая справедливая система, а если ты бедный, то ты просто лентяй и неудачник :)?
January 11th, 2020 — Аналітыка, Палітыка
Быть может, я вообще не стал бы поднимать эту тему если бы глаз не зацепился за несколько фраз из телеграм-канала «Рефлексия и реакция» [1]. Канал в целом годный, редкий цветок на выжженном поле беларуской политической аналитики, хотя, некритическое воспевание капитализма немного и портит их контент.
В общем, ребята выкатили текст о том, что нечего становиться на сторону Ирана в его конфликте с США (с чем сложно поспорить), и в доказательство расписали, какая Иран плохая страна. И тут начинаются проблемы:
«В Иране не работает Фейсбук, Ютуб, Твиттер и Википедия, и вообще все иностранные соцсети и мессенджеры».Официально, да, это заблочено. Но по факту вся страна сидит на VPNах (в том числе чиновники, которые всё это блокируют) и активно пользуется всем вышеперечисленным. В иранских политических группах в телеграме — сотни тысяч человек.
«За супружескую измену – смертная казнь (забивание камнями). Муж вправе причинить смерть или телесные повреждения своей жене и другому мужчине в момент совершения ими акта прелюбодеяния по взаимному согласию…. Все женщины, в т.ч. туристки, обязаны носить платки. Существует специальная полиция, которая за этим следит»
Так-то оно так, но в Иране, как в той же РФ, строгость законов компенсируется необязательностью их исполнения. В начале 2018-го прошли протесты против ношения хиджаба, несколько женщин получили сроки 10+ лет. Но в то же время корреспондент Ассошиейтед пресс уже в июле 2019-го встречает в обеспеченных районах Тегерана «дюжины» женщин без хиджаба. [2] Женщины без хиджаба были замечены даже на похоронах Сулеймани [3] и ничего.
Разводы и аборты также разрешены.
К слову, в Иране есть даже группы анархистов. И численно их, по моим сведениям, даже больше чем в Беларуси. Желающие, кстати, могут читануть интервью с «Союзом анархистов Ирана и Афганистана». [4]
А теперь самая жесть:
«…до 1979 года Иран был вполне себе нормальной светской страной. И мог бы быть ею сейчас, если бы не оперевшиеся на люмпенов религиозные фанатики, которым собственная власть превыше всего».
Немножко фактов о «нормальной светской стране», Иране, до Исламской революции 1979.
1. Вся власть принадлежала шаху Мохамеду Реза Пахлави, американскому ставленнику. Еще раз подчеркну: Иран был МОНАРХИЕЙ. Шаха не выбирали. Он правил в течении 38 лет. Даже в сегодняшнем теократическом Иране есть выборы президента. И в отличие от Беларуси, голоса на них считают.
2. 95% нефтяной промышленности Ирана находилось в собственности американских и британских корпораций. Куда уходила львиная доля прибыли от природных богатств страны, думаю, объяснять не нужно.
3. В тексте авторы пишут про колоссальную инфляцию в Иране: 40%. Что ж, это много, спору нет. Вот только в «нормальной светской стране» в предреволюционные годы инфляция колебалась в пределах 15-25%, что, мягко говоря, тоже не мало. Остальные цифры по экономике и благосостоянию населения были приблизительно такими же. Почему? Смотри пункт 2.
4. Наконец, самое интересное, это методы удержания власти проамериканским шахом. Шахская спецслужба SAVAK, призванная бороться с врагами режима, уничтожила за 22 года существования… внимание. Около 380 тысяч человек. И это по довольно консервативным оценкам. Особенно САВАКовцы прославились благодаря изощренному арсеналу пыток. Внесудебные казни в тюрьмах также были абсолютнейшей нормой. Спецслужба САВАК напрямую создавалась, руководилась и обучалась ЦРУ и американскими чиновниками. Думаю, после этого не возникнет вопроса почему в 1979-м толпа озверевшего народа захватила американское посольство?
В общем, плакать по шахскому Ирану на основании фоток из тамошних фэшн-журналов, где — вау! — женщины без хиджаба, это то же самое что восхвалять Российскую империю, руководствуясь песнями про «хруст французской булки».
Абсолютным дилетантизмом являются также и заявления о том, что Исламская революция-де была «бунтом люмпенов под руководством религиозных фанатиков». Ну да, когда из революций получается что-то проамериканское и либеральное, мы называем это не иначе как народным восстанием. А если вдруг итогом становится теократический режим: «ну это люмпены и фанатики чет там выступили…». Это есть отзеркаливание логики русскомирцев и красных, которые любые революции, которые проходят не под их лозунгами. называют не иначе как «фашистскими переворотами» и всячески обесценивают роль низовых народных движений в них. То есть если результат революции им не нравится то и всю революцию объясняют не закономерным итогом угнетения и борьбы с ним, а проискамми маргиналов, фанатиков и иностранных спецслужб.
Исламская революция стала итогом восстания миллионов трудящихся Ирана, и в ней с самого начала принимали участия самые разные партии и движения: помимо клерикалов-шиитов это несколько коммунистических партий разных типов и оттенков, либералы, националисты, и причудливые исламо-марксисты «Муджахедин Хальк» (о которых я даже написал брошюру) [5] . У последних вскоре после победы революции были отделения в 250 городах, а на свои митинги они мобилизовывали до 200 тысяч человек. И это я не беру другие движения. По этим фактам можете сами судить, насколько исламская революция была всего лишь инициативой «религиозных фанатиков». И то, что в послереволюционной борьбе победил Аятолла Хомейни а не кто-то более няшный, не должно обесценивать подвиг иранского народа, который заплатил за свержение шаха 183 жизнями. А то ведь, такой меркой меряючи можно поделить на ноль и любую революцию недавней Арабской весны — ведь почти все они не добавили гражданам больше свободы и благосостояния. Наверное, нужно было ливийцам и сирийцам и дальше терпеть своих сатрапов, а всех кто недоволен авторитарными режимами на Ближнем востоке вопрошать: «вы что, хотите как в игиле?»
Жаль что люди, которые претендуют на то, чтобы пилить хорошую аналитику, допускают такие необдуманные и противоречащие фактам опусы.
Подытоживая: бесспорно, Иран является теократической диктатурой. И чем скорее он рухнет, тем лучше. Но также давайте разуем глаза и увидим, что все что делают США на Ближнем востоке, они делают ради политического и ресурсного контроля а не ради демократии и прав человека. И иранский режим находится под атакой западного мира не за то что они злобные тираны и мракобесы, а за то что они имеют неосторожность пытаться проводить самостоятельную политику, играть свою игру и закусываются с союзниками США в регионе (Израиль и Саудовская Аравия). Это противостояние идёт с 1979 года и будет идти либо пока Тегеран не получит ядерное оружие, либо пока там не произойдет смена режима на прозападный.
[1] https://t.me/reflectionbelarus
[2] https://apnews.com/fdc5e45df0664a219ce40aafa1bd4e69
[3] https://www.facebook.com/StealthyFreedom/posts/3269917543022317
[4] https://pramen.io/ru/2019/02/my-protiv-vseh-religij-vklyuchaya-islam-intervyu-s-chlenom-soyuza-anarhistov-irana-i-afganistana/
[5] https://avtonom.org/sites/default/files/store/halk.pdf